Τί είναι οι εμβοές;
Με τον όρο εμβοές, ορίζουμε το βουητό που ακούμε στην απουσία ουσιαστικά ηχητικού ερεθίσματος, στην απουσία δηλαδή ήχου. Συχνά περιγράφεται από τους ασθενείς σαν κουδούνισμα των αυτιών, σφύριγμα, σαν να ακούνε τζιτζίκια που προέρχεται από το ένα ή και τα δύο αυτιά αλλά άλλες φορές δίνει την εντύπωση πως προέρχεται από το κεφάλη ή έξω από αυτό. Τις πιο πολλές φορές πρόκειται για έναν θόρυβο υψηλής συχνότητας που έχει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά μηχανικού, ηλεκτρικού ή μουσικού ήχου. Συνήθως σχετίζεται με πτώση της ακοής και υπερακουσία, με την υπερακουσία να χαρακτηρίζεται από μειωμένη αντοχή σε καθημερινούς δυνατούς ήχους. Χαμηλής συχνότητας εμβοές, συνήθως σχετίζονται με παθήσεις που προκαλούν βαρηκοΐα αγωγιμότητας όπως το υγρό στο αυτί ή η ωτοσκλήρυνση ή είναι συχνές σε ασθενείς με νόσο Meniere. Μπορεί να έχουμε και εμβοές που δεν είναι μόνιμες αλλά παρουσιάζονται μετά από έκθεση σε έντονους ήχους ή σε ησυχία και συνήθως δεν χρειάζονται περαιτέρω έλεγχο.
Συχνότητα
Περίπου το 10% των ενηλίκων ασθενών πάσχει από εμβοές καθιστώντας το ένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα, και παρότι η συχνότητά τους αυξάνεται σε μεγάλες ηλικίες, δεν είναι σπάνιες και σε παιδιά.
Πώς δημιουργούνται οι εμβοές;
Δεν υπάρχει δυστυχώς ένας κοινά αποδεκτός μηχανισμός, μία εξήγηση για το πως δημιουργούνται οι εμβοές. Έχουν προταθεί αρκετοί μηχανισμοί αλλά φαίνεται πως η δημιουργία των εμβοών είναι πολυπαραγοντική κάτι που εμποδίζει και την ουσιαστική αντιμετώπισή τους. Εμβοές μπορούν να εμφανιστούν σε ένα άτομο με φυσιολογική ακοή, με φυσιολογικό κοχλία, ενώ μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν και μετά την πλήρη διατομή του ακουστικού νεύρου. Απεικονιστικές μέθοδοι έχουν προτείνει συμμετοχή και του εγκεφάλου σε περιοχές που αφορούν την προσοχή και το συναίσθημα, μαζί με τις περιοχές που αφορούν την ακοή και την επεξεργασία του ήχου.
Ανεξάρτητα από τον πιθανό μηχανισμό, το ενόχλημα που προκαλούν στον ασθενή φαίνεται να είναι ανεξάρτητο της έντασης και της ποιότητάς τους. Η ενόχληση που προκαλούν δημιουργεί μια αυξημένη αντίληψή τους από τον ασθενή και συνεπώς δημιουργεί έναν αρνητικό κύκλο.
Πιθανοί μηχανισμοί δημιουργίας εμβοών:
- Μηχανική βλάβη του μέσου ωτός
- Παροδικές ωτοακουστικές εκπομπές από τον κοχλία
- Καταστροφή τριχωτών κυττάρων του κοχλία
- Παροδική αλλαγή στη λειτουργία του ακουστικού νεύρου
- Αυξημένη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου
- Πλαστική επανοργάνωση περιοχών του εγκεφάλου
- Ακατάλληλο σήμα βιοανάδρασης από κατώτερο νευρικό
- Μηχανισμοί εξοικείωσης
Πώς γίνεται η διάγνωσή τους;
Στη διάγνωση των εμβοών το πιο σημαντικό είναι να διακρίνουμε εάν πρόκειται για ένα σύμπτωμα μιας άλλης πάθησης και εάν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως η βαρηκοΐα ή η υπερακουσία. Οι εμβοές μπορεί να αποτελούν μια ένδειξη διαφόρων διαταραχών οποιουδήποτε τμήματος του ακουστικού συστήματος, από τραυματισμό της κεφαλής έως την πρεσβυακουσία. Μπορεί να προκληθεί από αρκετά φάρμακα συμπεριλαμβανομένων των σαλικυλικών και των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών ή αντικαταθλιπτικών. Αρκετές φορές δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη αιτία από τα αυτιά που να τις προκαλέι και μπορεί να εμφανιστούν μετά από μια παρατεταμένη περίοδο stress. Γίνεται διάκριση μεταξύ υποκειμενικών και αντικειμενικών εμβοών με τις υποκειμενικές να αφορούν έναν κατά φαντασία ήχο που επηρεάζει μόνο τον πάσχοντα, ενώ στη μειοψηφία των περιπτώσεων των αντικειμενικών εμβοών προκαλούνται από εξωτερικούς ήχους του σώματος και ακούγονται και από άλλους, όπως μυικοί σπασμοί, αναπνοή και σφυγμό. Η διάγνωση γίνεται στη βάση του ιστορικού και τον αποκλεισμό πιθανών αιτιών.
Καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν εμβοές:
- Κερί
- Υγρό στο αυτί
- διάτρηση τυμπάνου
- Οξεία μέση ωτίτιδα
- Ωτοσκλήρυνση
- Νόσος Meniere
- Ακουστικό τραύμα
- Σύνδρομο κροταφογναθικής άρθρωσης
- Δυσλειτουργία ευσταχιανής σάλπιγγας
- Ακουστικό νευρίνωμα
- Σφύζουσες εμβοές από αγγειακούς όγκους, στηθάγχη, καρδιακή ανεπάρκεια, υπέρταση, αθηροσκλήρυνση
- Εγκεφαλική υπέρταση
- Αγχώδεις διαταραχές
- Stress
- Παθήσεις θυρεοειδούς
Επομένως, για τη διερεύνηση ενός επεισοδίου εμβοών είναι απαραίτητη η εξέταση του ασθενή από τον Ωτορινολαρυγγολόγο, η λήψη αναλυτικού ιστορικού, η προσεκτική ωτορινολαρυγγολογική εξέταση με ωτοσκόπηση, ο νευρολογικός έλεγχος του ασθενή και η διενέργεια εξειδικευμένων εξετάσεων όπως το ακοόγραμμα, η τυμπανομετρία,και το ηλεκτρονυσταγμογράφημα σε περίπτωση ιλίγγου. Αρκετές φορές, και όταν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το επεισόδιο αυτό να οφείλεται σε άλλα αίτια, είναι ουσιαστική η συνεργασία με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων π.χ. νευρολόγων, παθολόγων για την διάγνωση ή τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων. Σημαντική είναι και η συμβολή των απεικονιστικών μεθόδων όπως η μαγνητική ή η αξονική τομογραφία, αλλά σε συγκεκριμένες μόνο περιπτώσεις εμβοών, με συγκεκριμένες μόνο ενδείξεις και όχι απλά για την τυχαία κάλυψη κάποιου διαγνωστικού κενού, όπως π.χ σε υποψία ακουστικού νευρινώματος.
Υπάρχει θεραπεία για τις εμβοές;
Η χειρουργική παρέμβαση δεν έχει θέση στη θεραπεία των εμβοών και δεν υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία μέχρι σήμερα που να εξαφανίζει ή να μειώνει τις εμβοές, πα΄ροτι κυκλοφορούν πολλά φάρμακα στο εμπόριο που υπόσχονται κάτι τέτοιο. Η θεραπεία πολλές φορές οδηγεί σε απογοητευτικά αποτελέσματα και έχει παγιωθεί η πεποίθηση πως δεν μπορούμε να βοηθήσουμε τον ασθενή που πάσχει αό εμβοές. Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν είναι αλήθεια. Ο σκοπός της θεραπείας είναι να αντιμετωπίσουμε το stress που σχετίζεται με τις εμβοές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την κατάλληλη εκπαίδευση, χαλάρωση και συμβουλευτική του ασθενή.
- Αντικαταθλιπτικά
Αντικαταθλιπτικά θα πρέπει να χορηγούνται μόνο σε περιπτώσεις που έχει διαγνωσθεί συνυπάρχουσα κατάθλιψη, καθώς σε άλλες περιπτώσεις δεν έχει αποδειχθεί να βοηθάνε στην αντιμετώπιση των εμβοών.
- Ηχοθεραπεία
Η ψυχο-εκπαιδευτική συμβουλευτική μαζί με την ηχοθεραπεία μέσω ακουστικών βαρηκοίας ή ειδικών συσκευών παραγωγής μουσικής αποτελούν την αιχμή της αποκατάσταση των εμβοών σήμερα. Σκοπός της ηχοθεραπείας είναι να καλύψει τις εμβοές και να μειώσει την αντίδραση των ασθενών σε αυτές. Μειωμένη αντίδραση στις εμβοές προκαλεί και μειωμένη αντίληψη, χτίζοντας έτσι έναν θετικό κύκλο για την αντιμετώπισή τους. Αυτή η διαδικασία μπορεί να χρειαστεί αρκετούς μήνες και είναι γνωστή ως θεραπεία αποκατάστασης των εμβοών (tinnitus retraining therapy).
- Γνωσιακή θεραπεία
Αυτή η θεραπευτική προσέγγιση αποτελεί την πιο υποσχόμενη μέθοδο αντιμετώπισης των εμβοών. Βοηθάει με την αναγνώριση και την τροποποίηση των αρνητικών σκέψεων του ασθενή και συμπεριφορών αναφορικά με τις εμβοές. Οι ασθενείς συνήθως έχουν την τάση να αποφεύγουν τις εμβοές χρησιμοποιώντας ήχους για να τις σκεπάσουν και κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια να μην τις σκέφτονται. Αυτές οι τεχνικές σπάνια λειτουργούν. Η προσπάθεια κάλυψής τους εμποδίζει την εξοικείωση και η προσπάθεια να μην σκεφτόμαστε κάτι συνήθως οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα. Η γνωσιακή θεραπεία βοηθάει να δημιουργήσει θετική, δομημένη σκέψη στους ασθενείς με εμβοές το οποίο οδηγεί σε λιγότερο άγχος και συνεπώς σε μικρότερη αντίληψή τους.
Για όλα τα παραπάνω και για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόβλημα σας, επικοινωνήστε μαζί μας τηλεφωνικά και προγραμματίστε ένα ραντεβού για εξέταση.