Ο Ύπνος
Σε αντίθεση με ότι πιστεύονταν μέχρι το 1950 , ο ύπνος δεν αποτελεί ένα νεκρό διάστημα παθητικής ξεκούρασης του εγκεφάλου, αλλά μια δραστήρια περίοδος για τον εγκέφαλο που καθορίζει την καθημερινή μας δραστηριοποίηση καθώς και την φυσική και ψυχική μας υγεία με αρκετά πολύπλοκους τρόπους που μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε. Κατά τη διάρκεια του ύπνου πιστεύεται ότι ο εγκέφαλος ελέγχει και αποκαθιστά βλάβες σε νευρικά κύτταρα καθώς και στις συνδέσεις μεταξύ τους, ρυθμίζει τον κιρκάδιο ρυθμό, την απελευθέρωση ορμονών, την αποτοξίνωση του οργανισμού καθώς και ρυθμίζει την ίδια την ανάπτυξη στα παιδιά. Σε διαταραχές του ύπνου οι επιδράσεις μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρές από μειωμένη φυσική κατάσταση, μέχρι διαταραχές μνήμης, ψυχικές παθήσεις και καρδιαγγειακά νοσήματα έως και εγκεφαλικό και άσθμα.
Διαταραχές ύπνου
Έχουν περιγραφεί μέχρι 70 διαφορετικού τύπου διαταραχές ύπνου, οι περισσότερες από τις οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν εάν διαγνωστούν σωστά. Οι περισσότερο συνηθισμένες είναι:
- Αϋπνία
- Υπνική άπνοια
- Ναρκοληψία
- Restless Leg syndrome
Το ροχαλητό δεν αποτελεί διαταραχή ύπνου αλλά σύμπτωμα μιας σημαντικής διαταραχής ύπνου, της υπνικής άπνοιας. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι που ροχαλίζουν δεν έχουν απαραίτητα και υπνική άπνοια, ωστόσο η πλειοψηφία των ασθενών που έχουν υπνική άπνοια, ροχαλίζουν.
Ροχαλητό
Σε αρκετούς ανθρώπους πρόκειται για ένα οικείο σύμπτωμα αφού περίπου το 50% του πληθυσμού ροχαλίζει! Το ροχαλητό στην ουσία δεν είναι τίποτα περισσότερο από τον θόρυβο που κάνει ο αέρας που στροβιλίζεται όταν συναντάει αντίσταση κατά την είσοδο του στο σώμα μας από το στόμα ή την μύτη. Αντίθετα με ότι πιστεύεται, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που το ροχαλητό προέρχεται από τη μύτη, αλλά τις περισσότερες φορές οφείλεται σε κάποιο πρόβλημα στο πίσω μέρος του στόματος. Κατά τη διάρκεια του ύπνου οι μύες που κρατάνε ανοικτό τον αεραγωγό, το σωλήνα που αναπνέουμε, χαλαρώνουν. Αυτό συμβαίνει κυρίως κατά το στάδιο του REM ύπνου, ή του σταδίου του ύπνου με όνειρα, όταν αυτοί οι μύες είναι ακόμα πιο χαλαροί. Όσο μικραίνει, γίνεται στενότερος ο αεραγωγός, τόσο αυξάνεται ο στροβιλισμός του αέρα και η δόνηση των μαλακών ιστών στο πίσω μέρος του στόματος, όπως η σταφυλή ή η υπερώα, και αυτό ακριβώς προκαλεί το θόρυβο του ροχαλητού.
Υπνική άπνοια
Αποτελεί ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα όπου σταματάει η αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η αναπνοή μπορεί να είναι ρηχή, ή να σταματάει από δευτερόλεπτα έως και ένα λεπτό, αλλά ορίζεται ως άπνοια μόνο εφόσον διαρκεί περισσότερο από 10 δευτερόλεπτα. Η διακοπή αυτή στην αναπνοή μπορεί να συμβεί μέχρι και 60 φορές ή ακόμα περισσότερες, για κάθε ώρα ύπνου. Όταν το επίπεδο του οξυγόνου στο αίμα πέφτει, ο εγκέφαλος αντιδρά ξυπνώντας τον ασθενή ώστε να αυξηθεί η τάση των μυών που κρατάνε ανοικτό τον ανώτερο αεραγωγό και αυτός να ανοίξει. Η φυσιολογική αναπνοή επανέρχεται μετά από ένα επεισόδιο άπνοιας, συχνά με βήχα ή θόρυβο σαν να πνιγόμαστε ή δυνατό ροχαλητό. Αυτές οι συχνές αφυπνίσεις προκαλούν υπνηλία, αλλαγές στην προσωπικότητα μέχρι και κατάθλιψη, πονοκεφάλους, μειωμένη libido, μείωση της πνευματικής διαύγειας, αρρυθμίες, υψηλή πίεση, μέχρι και καρδιακή ανεπάρκεια ή εγκεφαλικά, αλλά και αυξάνει τις πιθανότητες αυτοκινητιστικών ατυχημάτων λόγω μειωμένων αντανακλαστικών και υπνηλίας.
Διακρίνουμε δύο γενικά τύπου άπνοιας
- Αποφρακτική, όπου λόγω αύξησης του βάρους ή λόγω ηλικίας παρατηρείται χαλάρωση των μυών που κρατάνε ανοικτό τον αεραγωγό ή λόγω ανατομικών ή άλλων αιτιών αποφράσσεται ο αεραγωγός
- Κεντρικού τύπου, όπου αν και λιγότερο συνηθισμένη, η περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την αναπνοή δεν στέλνει τα σωστά σήματα στους αναπνευστικούς μύες και για κάποιες περιόδους δεν θα υπάρχει καμία προσπάθεια αναπνοής, ενώ οι αεραγωγοί παραμένουν ανοικτοί.
Πώς μπορώ να καταλάβω ότι πιθανόν πάσχω από υπνική άπνοια;
Πρώτο και εμφανές είναι το σύμπτωμα του ροχαλητού, που συνοδεύεται και από διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Άλλο προειδοποιητικό σύμπτωμα είναι η υπνηλία και η έλλειψη ποιοτικού ύπνου που δίνει την αίσθηση πως δεν ξεκουραστήκαμε. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η έλλειψη συγκέντρωσης, πονοκέφαλοι, ξηροστομία, συχνές αφυπνίσεις το βράδυ για ούρηση, κατάθλιψη. Στα παιδιά διαταραχές της συμπεριφοράς με εκνευρισμό, υπερκινητικότητα και μειωμένη απόδοση στο σχολείο μπορεί να σχετίζονται με το σύνδρομο υπνικής άπνοιας.
Η συσκευή για τη μελέτη ύπνου στο σπίτι σας
Πώς μπορώ να ελέγξω εάν έχω σύνδρομο υπνικής άπνοιας;
Γενικά εάν υπάρχει υποψία συνδρόμου υπνικής άπνοιας πρέπει να γίνει μελέτη ύπνου, όπου υπάρχει η επιλογή αυτή να γίνει στο σπίτι του ασθενή(περιορισμένη- κατοίκον μελέτη ύπνου )χωρίς επίβλεψη , με μια ειδική φορητή συσκευή σαν holter, που επιτρέπει την καταγραφή του οξυγόνου, της ροής του αέρα, των καρδιακών παλμών, της έντασης και διάρκειας του ροχαλητού είτε με επίβλεψη σε εργαστήριο ύπνου όπου ελέγχονται και κάποιες άλλες παράμετροι. Η διαγνωστική αξία και των δύο μελετών είναι πολύ υψηλή και απόλυτα συγκρίσιμη. Γενικά η μελέτη ύπνου προϋποθέτει και τον λεπτομερή έλεγχο από ωτορινολαρυγγολόγο με ενδοσκόπηση του ανώτερου αναπνευστικού για τη διάγνωση και αποκλεισμό ή και παρέμβαση σε παθήσεις που προκαλούν αποφρακτικού τύπου άπνοια, αλλά είναι επιβεβλημένος ο έλεγχος και από πνευμονολόγο ή ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, πχ γναθοχειρουργό, νευρολόγο, ενδοκρινολόγο.
Υπάρχει θεραπεία;
Τόσο για το ροχαλητό, όσο και για την υπνική άπνοια υπάρχει πλήθος παρεμβάσεων ανάλογα με την αιτία που προκαλεί το πρόβλημα. Επομένως για τη σωστή θεραπεία το πιο σημαντικό από όλα είναι η σωστή διάγνωση. Οι παρεμβάσεις αυτές προϋποθέτουν την συζήτηση με τον θεράποντα γιατρό με ειλικρίνεια για το που μπορούμε να παρέμβουμε και τι μπορούμε να περιμένουμε, χωρίς να καλλιεργούμε ψεύτικες ελπίδες. Κεντρική βέβαια θέση έχουν η απώλεια βάρους και η μείωση της απόφραξης που προκαλείται από την υπερώα, τη σταφυλή και γενικά το πίσω μέρος του στόματος περιλαμβανομένων των αμυγδαλών και των αδενοειδών. Με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας και την εισαγωγή των ραδιοσυχνοτήτων στην κλινική πράξη οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να γίνουν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στο ιατρείο ή σε οργανωμένες κλινικές χωρίς την ανάγκη διανυκτέρευσης σε νοσοκομείο ή υπερβολικό μετεγχειρητικό πόνο. Περισσότερες πληροφορίες ειδικά για τις διαθέσιμες αυτές μεθόδους μπορείτε να βρείτε στην ενότητα “Αντιμετώπιση ροχαλητού και άπνοιας”.
Επικοινωνήσετε μαζί μας για να παραλάβετε την συσκευή και να πραγματοποιήσετε την μελέτη ύπνου στο σπίτι σας!